Mononukleoza zakaźna – objawy, leczenie

Mononukleoza (angina monocytowa) – choroba zakaźna, wywołana przez ludzki herpeswirus (HHV-4). Najczęściej dotyka nastolatków oraz studentów, choć do zakażenia może dojść w każdym wieku. Angina monocytowa często jest nazywana chorobą pocałunków, ponieważ do zakażenia najczęściej dochodzi na skutek kontaktu ze śliną chorego.

Przebieg gorączki gruczołowej (inna nazwa mononukleozy) u dzieci ma charakter łagodny. Objawy anginy monocytowej często są mylone z symptomami przeziębienia ze względu na ich podobieństwo, dlatego lekarze czasami nie mogą postawić właściwej diagnozy. Przebycie choroby sprawia, że stajemy się całkowicie na nią odporni.

Wirus ludzkiego herpeswirusa (EBV) – krótki opis

Wirus Epstein-Barr (HHV-4) należy do grupy wirusów HSV. Prawdopodobnie jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych w społeczeństwie. Wirus HHV-4 pozostaje w postaci utajonej w komórkach plazmatycznych do końca życia.

Jak wynika z niektórych badań naukowych, wirus Epsteina-Barr ma prawdopodobnie właściwości onkogenne, więc może powodować rozwój raka nosa i gardła oraz chłoniaków. Zwiększa też ryzyko niektórych chorób autoimmunologicznych.

Mononukleoza – przyczyny choroby

Mononukleoza jest ostrą chorobą zakaźną, wywołaną wirusem ludzkiego herpeswirusa (EBV). Zakażenie następuje na skutek kontaktu ze śliną lub krwią chorego.

Inne drogi zakażenia gorączką gruczołową:

• przeszczepy narządów czy transfuzja krwi
• stosunek płciowy.

Dzielenie się żywnością (odgryzanie kęsów z jednej pizzy), picie z tej samej butelki, używanie wspólnych sztućców, stanowi drogę przenoszenia mononukleozy.

Mononukleoza – objawy

Wśród typowych objawów choroby z pewnością można wymienić gorączkę (czasami sięga nawet 40 stopni Celsjusza), powiększenie węzłów limfatycznych szyjnych oraz pachowych, oraz ból gardła. Schorzenie w większości przypadków charakteryzuje się łagodnym przebiegiem. Objawy ustępują po kilku dniach po podjęciu właściwego leczenia. Mononukleoza przechodzi samoistnie.

Inne objawy mononukleozy:

• ból głowy
• zmęczenie
• bóle mięśni i stawów
• wysypka (rzadki objaw) w postaci grudek i plam
• powiększone migdały
• nocne poty.

Czasami może też dojść do powiększenia śledziony i wątroby. Objawy anginy monocytowej często są mylone z objawami grypy czy przeziębienia ze względu na ich podobieństwo. Jeżeli w ciągu 1-2 tygodni leczenia objawy choroby nie ustępują, musisz natychmiast się skonsultować ze swoim lekarzem rodzinnym.

Okres wylęgania

Inkubacja to etap rozwoju choroby od czasu zakończenia infekcji do wystąpienia pierwszych objawów schorzenia. Okres inkubacji mononukleozy zakaźnej wynosi od 4 do 6 tygodni, dlatego osoba infekowana może nawet nie zdawać sobie sprawy, że jest chora. U małych dzieci okres inkubacji może być krótszy. Niektóre objawy, takie jak ból gardła i gorączka, zwykle ustępują po 1 lub 2 tygodniach. Inne objawy, takie jak powiększenie węzłów limfatycznych, zmęczenie i powiększona śledziona, utrzymują się nawet kilka tygodni. Osoba, u której ustąpiły już objawy mononukleozy, może jeszcze przez blisko trzy miesiące zarażać wirusem.

Mononukleoza zakaźna – grupy ryzyka

Jak już wspominaliśmy wcześniej, każdy z nas może się zarazić mononukleozą. Jednak są osoby, które należą do grupy wysokiego ryzyka. Są to między innymi:

• pielęgniarki
• studenci
• osoby w wieku od 15 do 30 lat
• osoby, które stosują leki osłabiające odporność.

Diagnoza

Podczas rozpoznania mononukleozy lekarz uwzględnia wiek pacjenta (czy znajduje się w grupie ryzyka), objawy, takie jak gorączka, bol gardła, powiększone węzły chłonne i powiększona śledziona i wątroba. Choć rozpoznanie mononukleozy zakaźnej wyłącznie na podstawie objawów jest dość trudne.

Ponieważ objawy choroby są bardzo podobne do objawów innych zespołów chorobowych, w celu postawienia właściwej diagnozy lekarz prawdopodobnie zleci:

• Badania krwi – obecność limfocytów atypowych oraz wzrost aktywności AspAT i AlAT mogą wskazywać na infekcję
• odczyn Paula-Bunnella-Davidsohna – wykrycie w surowicy krwi przeciwciał heterofilnych
• badania serologiczne do wykrywania wirusa EBV
• badanie USG jamy brzusznej.

Leczenie mononukleozy zakaźnej

Leczenie mononukleozy głównie polega na łagodzeniu objawów choroby, takich jak ból gardła, gorączka, ból głowy. Jeżeli doszło do bakteryjnego zapalenia gardła, lekarz może wypisać antybiotyki. W okresie zdrowienia zalecany jest zdrowy sen, dieta na wzmocnienie odporności, bogata w przeciwutleniacze i odpowiednie nawodnienie organizmu.

Mononukleoza – powikłania

Mononukleoza najczęściej ma łagodny przebieg, dlatego powikłania występują dość rzadko. Najczęściej jest to angina, zapalenie migdałków oraz zatok.

Rzadkie powikłania mononukleozy zakaźnej:

• bezdechy
• niedokrwistość
• trombocytopenia
• zapalenie serca
• zapalenie opon mózgowych lub zespół Guillain-Barré.

Reasumując, można powiedzieć, że mononukleoza jest chorobą, która najczęściej dotyka dzieci w wieku szkolnym oraz studentów. Ma łagodny przebieg, a powikłania mononukleozy zdarzają się dość rzadko. Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia mononukleozą, należy unikać picia z jednej butelki i dzielenie się żywnością.