Większość z nas z pewnością wie, że dopamina jest neuroprzekaźnikiem wydzielanym do mózgu wtedy, kiedy człowiek jest szczęśliwy i zadowolony. Często jest nazywana hormonem szczęścia i nagrody. Choć pełni rolę nie tylko neuroprzekaźnika. Wpływa również na koordynację i napięcie mięśni, odczuwanie emocji, kontroluje procesy psychiczne i emocjonalne. Sprawdź, na co wpływa i za co opowiada dopamina.
Czym jest dopamina?
Dopamina to neuroprzekaźnik, który wytwarza się i uwalnia w mózgu oraz rdzeniu mózgowym. Pełni funkcję przekaźnika chemicznego w układzie nerwowym. Jest wydzielana do mózgu wtedy, kiedy czujemy się szczęśliwi. Hormon dobrego samopoczucia prawdopodobnie uczestniczy w tzw. systemie nagrody. Na samą myśl o czymś przyjemnym, na przykład seks, jedzenie, zakupy, gry komputerowe wzrasta ilość dopaminy uwalnianej do mózgu, przez co odczuwamy zadowolenie.
Z pewnością można powiedzieć, że dopamina nie tylko pełni rolę neuroprzekaźnika.
Wpływa również na:
- szybszy przepływ krwi
- trawienie, metabolizm
- pamięć i koncentrację
- nastrój, emocje i relacje z innymi
- sen
- uczenie się
- pracę trzustki i poziom cukru we krwi
- wywołuje uczucie szczęścia
- przyczynia się do zmniejszenia odczucia bólu.
Z pewnością można stwierdzić, że neuroprzekaźnik dopamina współdziała z innymi neuroprzekaźnikami oraz hormonami, takimi jak adrenalina, glutaminian, testosteron, które wpływają na siebie nawzajem, tym samym zapewniając prawidłową pracę organizmu.
Na co wpływa dopamina?
Wzrost ilości dopaminy najczęściej idzie w parze z dobrym samopoczuciem, uczuciem zadowolenia i spełnienia. Dopamina wspomaga uczenie się, pozytywnie wpływając na pamięć i koncentrację.
Dopamina odgrywa kluczową rolę w procesach, które kontrolują:
- motywację
- skupienie
- zachowanie czujności
- uczucie szczęścia.
Wzrost aktywności neuronów dopaminowych może wywołać euforię i ekscytację.
Niedobór dopaminy w organizmie
Bez wątpienia niedobór dopaminy w organizmie jest tak samo groźny, jak i nadmiar hormonu nagrody.
Typowe objawy niedoboru dopaminy:
- pogorszenie koordynacji ruchowej
- problemy ze skupieniem, pamięcią i koncentracją
- chroniczne zmęczenie
- brak energii i sił
- napięcie i lęk.
Przyczyną niskiego stężenia dopaminy prawdopodobnie jest zbyt mała ilość snu, otyłość, niedoczynność tarczycy, nadużywanie alkoholu.
Niski poziom dopaminy może doprowadzić do następujących chorób:
- choroba Parkinsona. Typowe objawy: drżenia, spowolnienie ruchowe. W niektórych przypadkach objawia się nawet psychozą;
- depresja. Charakterystyczne objawy: problemy ze snem, ciągłe zmęczenie, brak humoru, zaburzenia uwagi i koncentracji;
- ADHD u dzieci – zaburzenia zachowawcze.
- IPD. Dziecięca dystonia-parkinsonizm (zespół niedoboru transportera dopaminy) to bardzo rzadki wrodzony zespół, charakteryzujący się mutacją białka, transportującego dopaminę. Zespół IPD powoduje objawy, podobne do objawów choroby Parkinsona.
Nadmiar dopaminy – przyczyny, objawy
Do podstawowych przyczyn nadmiaru dopaminy z pewnością można zaliczyć stres i napięcie nerwowe.
Typowe objawy nadmiaru dopaminy:
- omamy
- urojenia
- rozkojarzenia
- natłok myśli.
Prawdopodobnie nadmiar dopaminy może się przyczyniać do rozwoju na przykład:
- otyłości
- schizofrenii
- depresji.
Dopamina a uzależnienia
Substancje psychoaktywne często przyczyniają się do zwiększenia ilości dopaminy. Bez wątpienia do nich należą narkotyki, alkohol, nikotyna. Używki zaburzają cały proces wydzielania dopaminy, gdyż z czasem człowiek uzależniony potrzebuje coraz większej dawki alkoholu, narkotyków, by osiągnąć ten poziom hormonu, do którego już się przyzwyczaił organizm.
Objawy uzależnienia:
- zmiany w zachowaniu
- utrata zainteresowań
- zespół odstawienny.
Z pewnością jednak można powiedzieć, że dopamina nie jest jedyną przyczyną uzależnienia. Jest jedynie jednym z czynników, powodujących uzależnienia. Pamiętać też warto o tym, że od dopaminy się nie można uzależnić.
Związek między dopaminą a innymi hormonami
Jak już wspominaliśmy, wcześniej neuroprzekaźniki nie działają niezależnie od siebie. W niektórych przypadkach hormony hamują lub aktywują wytwarzanie dopaminy. Prawdopodobnie neuroprzekaźnik glutaminian uczestniczy w tzw. systemie nagrody w mózgu.
Jak wynika z licznych badań naukowych, testosteron, estrogen i glukokortykoidy współdziałając ze sobą, wpływają na poziom dopaminy.
Reasumując, można powiedzieć, że dopamina pełni ważną rolę w naszym organizmie. Uczestniczy nie tylko w systemie nagrody, lecz pełni szereg innych bardzo ważnych funkcji. Hormon dobrego samopoczucia ma wpływ przede wszystkim na pamięć, koncentrację, nastrój i samopoczucie. Chcesz cieszyć się dobrym samopoczuciem i zawsze być pełen energii? Zadbaj o prawidłowy poziom dopaminy, wprowadzając do swojej diety warzywa i owoce oraz sięgając po suplementy, zawierające aminokwasy. Gdyż aminokwasy zwiększają ilość dopaminy.
.
